Veća pojedinačna odgovornost neophodna za uspješno upravljanje otpadom

Veća pojedinačna odgovornost, usvajanje osnovnih normi ponašanja po pitanju stvaranja otpada i postupanja sa njim, biće neophodni za uspjeh u toj oblasti, ocijenjeno je iz Ministarstva turizma i održivog razvoja.

Generalni direktor Direktorata za upravljanje otpadom i komunalni razvoj, Dragan Asanović, rekao je da je zadatak resornog Ministarstva da unaprjeđuje sistem upravljanja u Crnoj Gori, prevashosdno imajući u vidu zaštitu zdravlja ljudi i zaštitu životne sredine.

»Pomaka ima, ali je definitivno jasno da je to zadatak čitave države, a ne samo ove institucije i nekih lokalnih zajednica«, rekao je Asanović agenciji MINA.

Prema njegovim riječima, otvaranje Poglavlja 27 je dodatni impuls i ujedno poziv Evropske unije Crnoj Gori da nastavi da usklađuje zakonodavstvo.

»To je poziv i za pripremu blagovremene implementacije tekovina da preduzme mjere za jačanje administrativnih kapaciteta i podršku izgradnji kapaciteta na lokalnom i nivou, kao i inspekcijskih službi«, pojasnio je Asanović.

Sve to, smatra on, ukazuje da Crnu Goru čeka dosta posla na pomenutim aktivnostima.

Prema riječima Asanovića, upravljanje otpadom je najvidljivija oblast životne sredine koja je u direktnoj vezi sa kompletnom populacijom.
»Smo svi mi ujedno i proizvođači otpada i prva karika u lancu upravljanja otpadom u dijelu komunalnog otpada«, kazao je Asanović.

Kako je naveo, više je izazova u ovoj oblasti.

»Pored “hroničnog” nedostatka sredstava za ulaganja u oblast upravljanja otpadom, svakako je i sama implementacija svih pravila i procedura. Veća pojedinačna odgovornost, usvajanje osnovnih normi ponašanja u odnosu na stvaranje otpada i postupanje sa njim, biće neophodni za uspjeh u ovoj oblasti«, kazao je Asanović.

On je rekao da je jedan od neophodnih uslova za dostizanje neohodnih standarda u oblasti upravljanja otpadom postojanje minimalne infrastrukture, a da je stepen izgrađenosti infrastrukture u direktnoj vezi sa investicijama u nju.

»To znači da će ostvarenje zacrtanih ciljeva u opštinama koje nisu ili su nedovoljno ulagale u opremu i gradnju kapaciteta za zbrinjavanje otpada imati veće probleme. Ne treba sumnjati da će se svakako morati ostvariti ciljevi koji su zacrtani u pregovaračkoj poziciji«, kazao je Asanović.

On je podsjetio da će troškovi u oblasti upravljanja otpadom do 2035. godine iznositi oko 355 miliona EUR.

U ocjeni iz Izvještaja Evropske komisje o Crnoj Gori se navodi da je u oblasti upravljanja otpadom Crna Gora djelimično usklađena s pravnom tekovinom EU i da u toj oblasti nije u izvještajnom periodu ostvaren napredak.

Asanović je, komentarišući Izvještaj, podsjetio da je krajem juna 2016. godine, neposredno prije izvještajnog perioda, usvojen Zakon o izmjenama i dopunama zakona o upravljanju otpadom, dok je u izvještajnom periodu rađeno na podzakonskim aktima.

Kako je rekao, u navedenom izvještajnom periodu otvoren je i Reciklažni centar na Žabljaku i izvršena sanacija odlagališta.

Upitan kako će biti riješen problem divljih deponija i neuređenih odlagališta, Asanović je odgovorio da sve opštine u Crnoj Gori imaju krajnja odlagališta neopasnog otpada na način da koriste postojeće deponije u Podgorici i Baru ili koriste mogućnost privremenog skladištenja do izgradnje planirane pojedinačne i zajedničke infrastrukture.

»Izgradnom planiranih Centara za otpad stvoriće se uslovi za zatvaranje privremenih odlagališta, dok je zadatak svih institucija da spriječe nastanak takozvanih divljih deponija«, rekao je Asanović.

Kako je rekao, Zakonom o upravljanju otpadom propisano je da Državni plan upravljanja otpadom u Crnoj Gori sadrži informacije o neuređenim odlagalištima otpada i mjere za njihovu sanaciju ili rekultivaciju i način sprječavanja daljeg odlaganja otpada na tim lokacijama.

»Takođe je propisano da Lokalni plan naročito sadrži, između ostalog i informacije o neuređenim odlagalištima otpada i mjere za njihovu sanaciju ili rekultivaciju«, naveo je Asanović.

Takođe, dodao je on, tu se nalazi i način sprječavanja daljeg odlaganja otpada na tim lokacijama, kao i sanaciju i rekultivaciju privremenog skladišta komunalnog otpada ukoliko se nalazi na teritoriji jedinice lokalne amouprave.

On je rekao da je u opštini Žabljak u septembru 2017. godine sanirano neuređeno odlagalište „Čarkovo polje“ i da je ta investicija iznosila 480 hiljada EUR.

Asanović je podsejtio da je projekat „Sanacija nesanitarnog odlagališta Vrtijeljka na Cetinju“, vrijednosti 1,727 miliona EUR eura, od čega je 1,28 miliona EUR IPA sredstava, završen početkom juna prošle godine.

“Sanacije neuređenih odlagališta „Vasove vode“ u opštini Berane – 837, 57 hiljada EUR i „Zaugline“ 210, hiljada EUR u opštini Šavnik završene krajem oktobra prošle godine”, rekao je Asanović.

On je kazao da je u toku je sanacija neuređenog odlagališta „Ćafe“ u Baru čiji je zavrpetak planiran ove godine i da je vrijednost te investicije 3,8 miliona EUR.

Asanović je naveo da je za sanaciju tog neuređenog odlagališta obezbijeđeno je 85 odsto sredstava iz IPA fondova, a da je učešće Crne Gore 15 odsto.

On je ukazao da je u toku sanacija neuređenog odlagališta „Komarača” u opštini Plav.

Upitan koliko iznosi ukupna godišnja količina sakupljenog komunalnog otpada, Asanović je odgovorio da je u Crnoj Gori u 2017. godini sakupljeno 254.523 tone komunalnog otpada sa kabastim i „zelenim“ otpadom.

»Na deponijama u Podgorici i Baru odloženo 154.973 tona komunalnog otpada (oko 61 odsto). Na privremenim skladištima je sakupljeno 50.147 tona komunalnog otpada (oko 20 odsto)«, rekao je Asanović.

Prema njegovim riječima, Opština Nikšić je na neuređenom odlagalištu „Mislov do“ odložila 25 hiljada tona.

Prema njegovim riječima, primarnom i sekundarnom selekcijom za ponovnu upotrebu i reciklažu je odvojeno 4.416 tona reciklabilnih frakcija, a takođe, odvojeno je sakupljeno 21.987 tona kabastog i biorazgradivog otpada.

On je naveo da je Državnim planom upravljanja otpadom u Crnoj Gori predviđeno da će biti formirana četiri centra za upravljanje otpadom radi poboljšanja upravljanja.

Kako je precizirao riječ je o centru Podgorica, sa kapacitetom da može prihvatiti otpad iz prijestonice Cetinje, opštine Danilovgrad i drugih opština.

»Centar Nikšić, sa kapacitetom da može prihvatiti otpad iz opština Plužine i Šavnik i drugih opština, kao i centar Bijelo Polje, sa kapacitetom da može prihvatiti otpad iz opština Mojkovac, Kolašin, Pljevlja, Žabljak, Berane, Rožaje, Plav, Andrijevica, Gusinje, Petnjica i drugih opština«, rekao je Asanović.

Tu je, kako je rekao i centar Bar, sa kapacitetom da može prihvatiti otpad iz opština Ulcinj, Herceg Novi, Kotor, Tivat, Budva i drugih opština.

»Dakle, nisu u pitanju samo deponije, već se u okviru ovih Centara a u zavisnosti od potreba mogu nalaziti/graditi reciklažni centar (postrojenje za povrat materijala – takozvano MRF postrojenje) i postrojenje za preradu građevinskog otpada«, rekao je Asanović.

Kako je pojasnio, tu može biti i postrojenje za kompostiranje biorazgradivog otpada, postrojenje za posebne tokove otpada (elektronski i električni otpad, otpadne gume, otpadna vozila, otpadne baterije i akumulatori i ambalažni otpad i drugo), deponija i slično.

On je kazao da će se centri za upravljanje otpadom graditi u narednom periodu, a da vrijeme izgradnje zavisi od više faktora kao što su raspoloživost finansijskih sredstava, obezbijeđenost planskih dokumenta i slično.

Upitan da li se u Crnoj Gori razmatra mogućnost da se uvede rješenje “depozita”, odnosno vraćanja ambalažnog otpada velikim trgovačkim lancima za određenu nadoknadu, Asanović je odgovorio da je to generalno ekonomski interesantno.

»Stim u vezi, depozitni sistem vraćanja otpadne ambalaže je razmatran kao dio predloga novog Zakona o upravljanju otpadom, a sve u cilju podsticanja vraćanja i sakupljanja otpadne ambalaže«, kazao je Asanović.

On je rekao da bi sastavni dio ovog sistema, u slučaju uvođenja depozita, bi plan preuzimanja, sakupljanja i obrade otpada.

»Sadržao bi podatke o vrsti ambalaže i proizvoda za koju se plaća depozit, iznos depozita i njegov odnos sa cijenom proizvoda, način na koji se očekuje da se depozit isplati, način informisanja javnosti o uplaćenom depozit«, zaključio je Asanović.

Tekst je napisan uz finansijsku podršku Evropske unije kroz realizaciju projekta “Dealing with ethics and fake news” pod oznakom IPA2018/397-252. Sadržaj je isključiva odgovornost Agencije MINA i ne mora nužno odražavati stavove EU. Tekst se može preuzimati uz obavezno navođenje izvora.

Izvor: MINA

Foto: eu.me